Translation of a poem by Usha Kishore

મારી મા

મારી માની રંગબેરંગી સાડીઓ

મારા આંગણમાં સુકાતી

ખંડેખંડ લહેરાતી

એ લઇ આવે ચોમાસુ પવનોને આ આયરીશ સમુદ્ર પરના

દ્વીપના એકાંતમાં.

મારી માની લાલચટક ચૂડીઓ

મા ચાલે, તો મારા મૌનમાં એ રણકે

વીણાના સૂરો સાથે, તબલાના તાલ સાથે.

મારી માની વાનગીઓ ચટાકેદાર

કંઇક સભ્યતાઓ વટાવતી

આ વાનગીઓ, મારા તાળવાને તમતમાવે

પહાડી તેજાણાથી અને ઘરના ઝુરાપાથી.

માના ખોળામાં મારાં બાળકો.

મા એમને હાલરડાં ગાય

નારીએળીમાંથી સૂસવતા પવનો વડે

આ હાલરડાંઓ ચીતરી દે મારા ભાવોને.

મારી મા હાજરાહજૂર

મારા આવાસને ગીતાના ગાન વડે મઘમઘાવતી

અને હું પસ્તાવે પાછી ફરેલી દીકરી

ઘેર પોતાની પાસે આવી જાઉં.

– અનુ. ચન્દ્રકાન્ત ટોપીવાળા

From Geetanjali – Ravindranath Tagore

हे जीवन के प्राण

हे जीवन के प्राण ! मेरा अन्तर विकसित कर !

निर्मल कर, उज्ज्वल कर, सुन्दर कर, जागरित कर,

निर्भय और उद्यत कर, निरालस और शंकारहित कर !

हे जीवन के प्राण ! मेरा अन्तर विकसित कर !

मेरा अंत:करण सब से जोड़ता, मुझे बन्धन मुक्त कर !

मेरे सब कामों में तेरा शांतिमय छंद भर जाय !

अपने चरण-कमल पर मेरा चित्त स्थिर कर !

मुझे आनन्दित कर, आनन्दित कर, आनन्दित कर !

हे जीवन के प्राण ! मेरा अन्तर विकसित कर !

अनुवाद: सत्यकाम विद्यालंकार, इंदु जैन

Translation of a Tagore poem

બે નારી

કોઇ એક ક્ષણે

ઉત્પત્તિની, સમુદ્રમંથને

અતલનું શય્યાતલ છોડી નીસરી બે નારી.

એક હતી ઉર્વશી, સુન્દરી

વિશ્વ કામનાના રાજ્યની એ રાણી

સ્વર્ગની અપ્સરી

બીજી હતી લક્ષ્મી તે કલ્યાણી

વિશ્વજનની રૂપે જાણી

સ્વર્ગની ઈશ્વરી.

એક હતી તપોભંગ કરી

ઉચ્ચહાસ્ય અગ્નિરસે ફાગણનું સુધાપાત્ર ભરી

વસન્તના પુષ્પિતપ્રલાપમાં

રાગયુક્ત કેસૂડાના છાકમાં

નિદ્રાહીન યૌવનના ગાનમાં

પ્રાણ – મન લઇ જાય હરી.

બીજી હતી

(પ્રાણમન) પાછાં વાળે

આંસુઓના શિશિરસ્નાને, સ્નિગ્ધ વાસનાના બહાને

હેમન્તના સોને મઢ્યા સફળને પૂર્ણશાંત સ્થાને

પાછા વાળે

નિખિલના આશીર્વાદ સંગ

સ્થિર લાવણ્યનાં સ્મિતહાસ્ય મધુરઉમંગ.

વાળે ધીરે

જીવનમૃત્યુના

પવિત્ર સંગમતીર્થે

અનંતની પૂજાના મન્દિરે.

– રવીન્દ્રનાથ ટાગોર

– અનુ. ચન્દ્રકાન્ત ટોપીવાળા

Indian language books translated in Hindi for the young readers

The set of 10 books by Katha is a nice clutch of stories for the young reader. They are translations and adaptations from various Indian languages.

A short story by Bibhuti Bhusan Bandopadhyay titled Padak forms a part of the repertoire.

There aren’t too many sentences on a single page and they make perfect read alouds. Kokila ki mast matka is a lovely yellow book with a cheeky cat and a grinning pot on a stand gracing the cover. Take a look and it’s easy to see why you might want it immediately. Check out naughty monkey Mitji swinging from his tree and bothering everyone.

Jalebiya gives you a taste of what these syrupy golden rings can do you. They can make your eyes round and your mouth water.

The drawings are the highpoint of the stories. Carefully illustrated, they make each story come alive.

KAFUR by Manoj; BHIKU KI DIARY Mita kakodkar; PADAK by Bibhuti Bhusan Bandopadhyay; KOKILA KI MAST MATKA by Geeta Dharmarajan; MITJI by Kaveri D; JALEBIYA by Ahmed Nadim Kashmi, PITTI KA SABON by Sanjay Khati; DALAL by Ram Kisan; PANDRA by Ambai; DAGDU PARAB KA ASHWA MEDH by Jayant Kekini; Katha Publications, Rs 65

(Source: The Hindu)

Translation of a Tagore poem

જગતમંદિરે

આરતી કરે ચન્દ્રતપન, દેવ માનવ વન્દે ચરણ

બેઠો એ જ વિશ્વશરણ, તારે જગતમન્દિરે !

અનાદિકાળ અનંતગગન એ જ અસીમ મહિમામગન

તેથી તરંગ ઊઠે સઘન આનંદ નંદ નંદ રે !

હાથે ધરી છ ઋતુની ડાળ પાય ધરે ફૂલોની માળ

કેટલા વર્ણ, કેટલી ગંધ કેટલાં ગીત, કેટલાં છંદ રે !

વિહગગીત ગગન છાય જલદ ગાય જલધિ ગાય

મહાપવન હરખે ધાય ગાય ગિરિકન્દરે !

કેટકેટલા ભક્તપ્રાણ ઉલ્લાસે હેરે ગાય છે ગાન

પુણ્યકિરણે ફૂટે છે પ્રેમ તૂટે છે મોહબંધ રે !

–          રવીન્દ્રનાથ ટાગોર

–          અનુવાદ: ચન્દ્રકાત ટોપીવાળા

Translation of a poem – “मिले ना मिले”

I tried to translate a very famous and popular Gujarati poem penned by Shri Adil Mansoori. Hope it will cross the language barrier and reach out to many hearts out there!!

नदी की रेत में खेलता शहर मिले ना मिले,
फिर से यह दृश्य स्मृतिपट पर मिले ना मिले ।

भर लो सांस में उस की महक का दरिया,
बाद में यह मिट्टी की भीनी असर मिले ना मिले ।

परिचितों को दिल भर कर देख लेने दो,
यह मुस्कुराते चेहरे, यह मीठी नज़र मिले ना मिले ।

भर लो आँख में रास्ते, खिड़कियाँ, दीवारें,
बाद में यह शहर, यह गलियाँ, यह घर मिले ना मिले ।

रो लो आज रिश्तों से लिपट कर यहाँ,
बाद में किसी को किसी की कब्र मिले ना मिले ।

विदा करने आये हैं वो चेहरे घूमेंगे आँखों में,
चाहे सफ़र में कोई हमसफ़र मिले ना मिले ।

वतन की धूल से माथा भर लूँ ‘आदिल‘,
अरे, यह धूल बाद में फ़िर उम्रभर मिले ना मिले ।

Translation of a poem – विषाद

I translated a Gujarati poem વિષાદ in Hindi.

मुझे पसंद है,

मेरा विषाद…

बहुधा प्रेम करता हूँ

और

इस तरह स्वागत करता रहता हूँ

मेरे विषाद का !

बस,

फ़िर उस के प्रति आत्मसमर्पण करता हूँ…

वह भी मेरा स्वीकार करता है

(कोई तो है, जो मेरा स्वीकार करता है…

और,

किसी को तो मैं समर्पित हो सकता हूँ

पूर्णरूपेण !!)

मैं उस का मज़ा लेता हूँ,

वह मुझे गले से लगाता है

कस कर…

मेरा अस्तित्त्व हाँफ़ने लगे तब तक…

मुझे मज़ा आता है,

जब वह छिल देता है

मेरी आत्मा को,

अपने अद्रश्य नाखूनों से

(जो मुझे किसी प्रेयसी के

स्पर्श से भी ज़्यादा रेशमी लगते हैं)

और जला देता है अपनी

अगनज्वाला में

मेरी

अमरत्व प्राप्त इच्छाओं को भी !

मुझे पसंद है,

मेरा विषाद…

इसीलिए तो

फ़िर से नए प्रेम की

खोज में हूँ

आजकल !

Hindi edition of seventh Harry Potter book released

The Hindi edition of the seventh book in the Harry Potter series “Harry Potter Aur Maut Ke Tohafe” (Harry Potter and the Deathly Hallow) was released by Manjul Publishing House in Bhopal recently.

The seventh book, having 724 pages, and quality and look at par with international standards, has been translated into Hindi by Sudhir Dixit and edited by Rajeev Agnihotri. All the seven volumes in Hindi will be available in a boxed set from July this year.

A lot of die-hard Harry Potter fans in India, who have read all the English books in the series, now look at making the Hindi editions a part of their collection. There is also considerable interest from collectors internationally, who, though unable to read Hindi, are nonetheless ordering them just for their collection.

Harry Potter fans in India and other countries wait patiently for their favorite book series. Unlike other books which are simultaneously released in foreign editions, the Harry Potter books (translated in 65 languages, including 4 Indian languages) are not allowed in the hands of translators until the books have been released in English. Good translating jobs can take many months, so readers must bide their time until the work is done.

Some readers make do with English editions, but if they can not read English well or at all, the edition in their native tongue is greatly welcome. Pirate editions of unauthorized translations frequently circulate, with poor translation making for a lesser experience, but placating those who just can’t wait for a well-done version. In France, those who couldn’t wait for the French translation read the English version, making the fifth Harry Potter book the first English-language book to ever top the bestseller list in that country, as reported by the BBC.

Pirated editions can be so poorly done that in an infamous incident, an illegal Spanish translation in Venezuela included admissions from the translator that he didn’t know what the original meant. “Here comes something that I’m unable to translate, sorry”, said one page. And on another, “I’m sorry, I didn’t understand what that meant.” Those responsible for the unauthorized “translation” were prosecuted.

Geetanjali – Ravindranath Tagore

हे नाथ ! तू मेरी इतनी विनती

हे, नाथ ! तू मेरी इतनी विनती स्वीकार कर;

एक बार स्वीकार कर !

मेरे हृदय में बस जा, अब लौट कर न जा !

जो दिन तेरे वियोग में गया, वह धूलि में मिल गया !

अब तेरे ही प्रकाश में जीवन-कलिका को खिलाने के लिए

मैं दिनानुदिन जाग रहा हूँ ।

किस उन्माद में, किस खोज में, मैं इधर-उधर की राहों पर

भटकता रहा ? कौन जाने ?

अब मेरे हृदय पर कान रख और अपनी ही आवाज़ सुन !

मेरे पास जो पाप-धन या छल-बल शेष दिखाई दे,

उस के कारण मुझे मत लौटा दे

उसे आग से भस्म कर दे !

अनुवाद: सत्यकाम विद्यालंकार, इंदु जैन

Classic in translation – Mahabharat

The roots of translation go back to Mughal era when Indian epics were translated in Farsi and other non-Indian languages. The trend continued during the British rule as well, and the passion to translate epics fascinate the translators even today.

Here is one more commendable effort, though it is neither in Hindi nor in Gujarati, but let me make a special note here, that Malayalam is one more Indian language which is truly ruling its heartland as a language in all the spheres of the people belonging to the land. This translated version might not be for you, but the effort of the translator is more than worth a mention on this blog. 🙂

MAHABHARATA — C. Rajagopalachari in English: Malayalam translation by A.K. Balakrishna Nair; Bharatiya Vidya Bhavan, K.M. Marg, Mumbai-400001. Rs. 150/- (yes, just hundred and fifty bucks!!!).

AS CAN be expected from the pen of C.Rajagopalachari (C.R.), this is a publication which one cannot stop reading till completing it. The magnum opus of Sage Vyasa, which comprises more than one lakh verses, has been admirably and interestingly summarised without omitting any important episode by C.R. in his work.

The translator has done full justice in lucid and fine Malayalam. There are gripping descriptions such as Yudhishthira approaching Bhishma, Drona and Kripa to pay obeisance giving a dramatic twist to the situation, after the armies have lined up to fight and the conches have been blown, signalling the start of the war.

Read more…

http://www.hindu.com/br/2008/03/25/stories/2008032550031503.htm